ดัชนีฟิวเจอร์คืออะไร? 5 สิ่งที่นักลงทุนไทยต้องรู้ก่อนเทรดทำกำไร

ดัชนีฟิวเจอร์คืออะไร? ทำความเข้าใจพื้นฐานตลาดอนุพันธ์

การลงทุนในตลาดการเงินวันนี้เต็มไปด้วยตัวเลือกที่หลากหลายและท้าทายยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเครื่องมืออย่าง “อนุพันธ์” หรือที่รู้จักกันในชื่อ Derivatives ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการวางแผนการเงิน สำหรับนักลงทุนในไทยแล้ว “ดัชนีฟิวเจอร์” ถือเป็นหนึ่งในตัวเลือกที่น่าสนใจมากที่สุด มันคือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่อิงจากดัชนีตลาดหุ้นหลัก ถ้าดูเผินๆ อาจเหมือนกับการลงทุนในหุ้นหรือกองทุนรวม แต่จริงๆ แล้วกลไกและลักษณะเด่นของมันแตกต่างอย่างชัดเจน การเข้าใจพื้นฐานเหล่านี้จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่จำเป็นสำหรับใครที่อยากก้าวเข้าสู่ตลาดนี้

ดัชนีฟิวเจอร์ หรือที่เรียกกันว่า Futures Index คือข้อตกลงระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายในการซื้อขายดัชนีตลาดหุ้นในอนาคต ตามราคาและเวลาที่กำหนดไว้ล่วงหน้า จุดประสงค์หลักคือการป้องกันความเสี่ยงหรือเก็งกำไรจากความผันผวนของราคาดัชนี สัญญาแบบนี้ไม่ได้ให้สิทธิ์เป็นเจ้าของหุ้นจริงๆ แต่เป็นการพยากรณ์ทิศทางของตลาดโดยรวมแทน ทำให้เครื่องมือนี้ช่วยสะท้อนมุมมองของนักลงทุนต่อเศรษฐกิจและผลประกอบการของบริษัทต่างๆ ในระยะข้างหน้า

ตลาดฟิวเจอร์ส หรือ Futures Market คือสถานที่สำหรับซื้อขายสัญญาฟิวเจอร์ต่างๆ รวมถึงดัชนีฟิวเจอร์ ในไทย ตลาดอนุพันธ์ หรือ Thailand Futures Exchange (TFEX) เป็นหน่วยงานหลักที่ดูแลการดำเนินงาน ตลาดนี้มีจุดเด่นคือสามารถทำกำไรได้ทั้งในช่วงตลาดขึ้นและลง และใช้เงินทุนเริ่มต้นน้อยกว่าการลงทุนในสินทรัพย์จริง ด้วยระบบมาร์จิ้นและเลเวอเรจที่เราจะอธิบายเพิ่มเติมในส่วนต่อไป ซึ่งช่วยให้การเข้าถึงตลาดง่ายขึ้นสำหรับนักลงทุนทั่วไป

1.1 ความแตกต่างระหว่างดัชนีฟิวเจอร์กับหุ้นและกองทุน

การลงทุนในดัชนีฟิวเจอร์นั้นแตกต่างจากหุ้นหรือกองทุนรวมอย่างสิ้นเชิง ซึ่งเป็นเครื่องมือที่นักลงทุนไทยส่วนใหญ่มักคุ้นเคย การรู้จักความแตกต่างเหล่านี้ช่วยป้องกันความสับสนและประเมินความเสี่ยงได้แม่นยำยิ่งขึ้น

อย่างแรกคือวัตถุประสงค์ของการลงทุน หุ้นให้สิทธิ์เป็นเจ้าของส่วนหนึ่งในบริษัท ขณะที่กองทุนรวมคือการรวมเงินลงทุนในพอร์ตที่ดูแลโดยผู้เชี่ยวชาญ โดยมุ่งหวังการเติบโตระยะยาวและเงินปันผล แต่ดัชนีฟิวเจอร์เน้นการเก็งกำไรหรือป้องกันความเสี่ยงจากทิศทางดัชนีในช่วงสั้นถึงกลาง ไม่ใช่การถือครองสินทรัพย์จริง

ต่อมา กลไกการซื้อขายก็ต่างกัน การเทรดหุ้นหรือกองทุนมักเป็นรูปแบบซื้อแล้วถือ (Buy and Hold) เพื่อรอราคาขึ้น แต่ดัชนีฟิวเจอร์อนุญาตให้ขายก่อนซื้อ (Short Sell) ทำให้ทำกำไรได้แม้ตลาดตก นอกจากนี้ สัญญาฟิวเจอร์ยังมีวันหมดอายุ ดังนั้นนักลงทุนต้องปิดสถานะหรือย้ายสัญญาใหม่ก่อนวันนั้น เพื่อหลีกเลี่ยงการส่งมอบหรือชำระเงินจริง

สุดท้าย การใช้เลเวอเรจและมาร์จิ้นคือจุดเด่น หุ้นและกองทุนต้องใช้เงินเต็มจำนวนหรือมาร์จิ้นบางส่วน แต่ดัชนีฟิวเจอร์อาศัยมาร์จิ้นเป็นหลัก ซึ่งเป็นเงินประกันเพียงส่วนหนึ่ง ช่วยให้ควบคุมสัญญามูลค่าสูงด้วยเงินทุนน้อย สร้างเลเวอเรจที่ทั้งเพิ่มโอกาสกำไรและความเสี่ยงขาดทุนในระดับเดียวกัน

1.2 สัญญาฟิวเจอร์สทำงานอย่างไร? หลักการมาร์จิ้นและเลเวอเรจ

การเข้าใจการทำงานของสัญญาฟิวเจอร์ มาร์จิ้น และเลเวอเรจ คือหัวใจของการเทรด เพราะมันกำหนดทั้งผลตอบแทนและความเสี่ยงโดยตรง

สัญญาฟิวเจอร์คือข้อตกลงมาตรฐานระหว่างสองฝ่ายในการซื้อหรือขายสินทรัพย์อ้างอิง เช่น ดัชนีหุ้น ในปริมาณและราคาที่กำหนดไว้ล่วงหน้า มีรายละเอียดชัดเจนเรื่องขนาดสัญญา ราคาอ้างอิง วันหมดอายุ และวิธีชำระเงิน ผู้ซื้อคาดว่าราคาจะขึ้น (Long Position) ขณะที่ผู้ขายคาดว่าราคาจะลง (Short Position)

การเทรดจะมีระบบ “Mark-to-Market” ที่ปรับมูลค่าตามราคาตลาดทุกวัน กำไรหรือขาดทุนจะเข้าบัญชีทันทีสิ้นวัน ถ้าราคาไปในทางที่ได้เปรียบ บัญชีจะได้รับเงินเพิ่ม แต่ถ้าตรงข้ามก็จะถูกหักออก

มาร์จิ้นคือเงินประกันที่ต้องวางกับโบรกเกอร์เพื่อเปิดและถือสถานะ ไม่ใช่เงินลงทุนเต็ม แต่เป็นหลักประกันความเสี่ยง แบ่งเป็น Initial Margin สำหรับเปิดสถานะ และ Maintenance Margin สำหรับรักษาระดับ หากต่ำกว่าจะถูกเรียก Margin Call ให้เติมเงินกลับไปถึงระดับเริ่มต้น

เลเวอเรจคืออัตราส่วนที่แสดงว่ามาร์จิ้นควบคุมสินทรัพย์ได้กี่เท่า เช่น สัญญามูลค่า 100,000 บาท ใช้มาร์จิ้น 10,000 บาท คือเลเวอเรจ 10 เท่า มันช่วยขยายกำไรถ้าคาดการณ์ถูก แต่ก็ขยายขาดทุนถ้าผิดทาง ทำให้บัญชีหมดเร็วหากตลาดสวน

2. ดัชนีฟิวเจอร์ยอดนิยมที่นักลงทุนไทยควรรู้

นักลงทุนไทยที่สนใจดัชนีฟิวเจอร์ควรศึกษาดัชนีสำคัญทั้งในและต่างประเทศ เพราะมันสะท้อนภาพเศรษฐกิจและตลาดหุ้นในภูมิภาคต่างๆ ซึ่งเป็นข้อมูลมีค่าสำหรับการตัดสินใจ

2.1 SET50 Index Futures: ดัชนีหลักของตลาดอนุพันธ์ไทย

SET50 Index Futures คือสัญญาล่วงหน้าที่อิงจากดัชนี SET50 ซึ่งรวมหุ้น 50 ตัวมูลค่าสูงและสภาพคล่องดีที่สุดในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) มันเป็นสินค้าหลักที่ได้รับความนิยมสูงสุดใน TFEX

TFEX อยู่ภายใต้การกำกับของ ก.ล.ต. และบริหารโดย SET การเทรด SET50 Index Futures ช่วยให้เก็งกำไรหรือป้องกันความเสี่ยงจากตลาดหุ้นไทยโดยรวม โดยไม่ต้องซื้อหุ้นทั้ง 50 ตัว

ลักษณะสำคัญ ได้แก่ สัญลักษณ์อย่าง S50M24 สำหรับเดือนมิถุนายน 2567 ขนาดสัญญา 200 บาทต่อจุด เวลาเทรดเช้า 09:45–12:30 น. และบ่าย 14:19–16:55 น. มีสภาพคล่องสูงและเคลื่อนไหวตามตลาดหุ้นไทย

การลงทุนนี้ใช้เลเวอเรจเพิ่มผลตอบแทน แต่ต้องระวังความเสี่ยง วิเคราะห์ได้จากปัจจัยเศรษฐกิจไทยและกราฟเทคนิค

2.2 ดาวโจนส์ฟิวเจอร์ส (Dow Jones Futures): ตัวสะท้อนเศรษฐกิจโลก

ดาวโจนส์ฟิวเจอร์ส หรือ US30 Futures อิงจากดัชนี Dow Jones Industrial Average (DJIA) ที่รวม 30 บริษัทใหญ่ของสหรัฐฯ ซึ่งมีอิทธิพลต่อเศรษฐกิจโลกและตลาดหุ้นไทย

การเทรดส่วนใหญ่อยู่ใน CME Group โดย E-mini Dow Futures เหมาะสำหรับนักลงทุนรายย่อย การเคลื่อนไหวก่อนตลาดหุ้นสหรัฐเปิดเป็นตัวบ่งชี้ทิศทาง

เวลาทำการหลักคือวันอาทิตย์ 17:00 น. CT ถึงวันศุกร์ 16:00 น. CT หรือตามเวลาไทยคือเช้าวันจันทร์ถึงเช้าวันเสาร์ มีช่วงพักสั้นๆ ตรวจสอบกับโบรกเกอร์เพราะอาจปรับตาม Daylight Saving Time

นักลงทุนไทยเข้าถึงผ่านโบรกเกอร์ต่างประเทศหรือไทยบางแห่ง ติดตามข่าวเศรษฐกิจสหรัฐฯ เพื่อวิเคราะห์

2.3 S&P 500 Futures และดัชนีอื่นๆ: ทางเลือกเพื่อการกระจายความเสี่ยง

นอกจาก SET50 และ Dow Jones ยังมี S&P 500 Futures ที่อิงดัชนีรวมหุ้น 500 บริษัทใหญ่ของสหรัฐฯ ซึ่งกว้างขวางกว่า DJIA และสะท้อนตลาดสหรัฐได้ดี มีสภาพคล่องสูง

ข้อดีคือกระจายความเสี่ยงจากตลาดไทย ใช้โอกาสจากเศรษฐกิจโลก และสภาพคล่องดีในดัชนีอย่าง NASDAQ 100 Futures, Hang Seng Index Futures หรือ DAX Futures

เลือกดัชนีโดยพิจารณาความเข้าใจ สภาพคล่อง และความสัมพันธ์กับพอร์ต ศึกษาความเสี่ยงก่อนลงทุน

3. เริ่มต้นเทรดดัชนีฟิวเจอร์: ขั้นตอนและแพลตฟอร์มสำหรับนักลงทุนไทย

การเริ่มเทรดดัชนีฟิวเจอร์อาจดูยุ่งยากตอนแรก แต่ด้วยแนวทางที่ชัดเจน นักลงทุนไทยสามารถเริ่มได้อย่างมั่นใจ โดยเริ่มจากเลือกโบรกเกอร์ เปิดบัญชี และเรียนรู้แพลตฟอร์ม

3.1 การเลือกโบรกเกอร์และแพลตฟอร์มที่เหมาะสมในประเทศไทย

การเลือกโบรกเกอร์ที่ใช่คือก้าวสำคัญสำหรับการเทรดที่ราบรื่น นักลงทุนไทยมีตัวเลือกทั้งในประเทศและต่างประเทศ แต่ละแบบมีจุดเด่นและข้อจำกัด

โบรกเกอร์ไทยที่เทรด SET50 ผ่าน TFEX เช่น InnovestX, Krungsri Securities, Kiatnakin Phatra Securities มีความน่าเชื่อถือภายใต้ ก.ล.ต. ข้อดีคือเข้าใจกฎไทย บริการภาษาไทย ฝากถอนสะดวก และปลอดภัย แต่ข้อเสียคือสินค้าจำกัด ค่าธรรมเนียมอาจสูง และแพลตฟอร์มพื้นฐาน

แพลตฟอร์มต่างประเทศให้เข้าถึง Dow Jones หรือ S&P 500 เช่น MTrading สำหรับ CFDs, Investing.com สำหรับข้อมูล, TradingView สำหรับกราฟ ข้อดีคือหลากหลาย เลเวอเรจสูง ค่าธรรมเนียมแข่งขัน แต่ข้อเสียคือกำกับดูแลต่างกัน ฝากถอนซับซ้อน และบริการอาจไม่ใช่ภาษาไทย

พิจารณาการกำกับดูแล ค่าธรรมเนียม แพลตฟอร์ม ประเภทสัญญา และบริการลูกค้า

3.2 ขั้นตอนการเปิดบัญชีและเริ่มต้นการซื้อขายดัชนีฟิวเจอร์

หลังเลือกโบรกเกอร์ ขั้นตอนคือ

1. เตรียมเอกสาร เช่น บัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน บัญชีธนาคาร และรายได้
2. กรอกใบสมัครออนไลน์หรือที่สาขา
3. ยืนยันตัวตน (KYC) ตาม ก.ล.ต.
4. รอบัญชีและรับ Username/Password
5. ฝากเงินผ่านธนาคารหรือออนไลน์
6. ติดตั้งแพลตฟอร์ม เช่น Streaming by Settrade หรือ MetaTrader
7. เรียนรู้การใช้งาน ส่งคำสั่ง ตั้ง Stop Loss/Take Profit และดูกราฟ
8. เริ่มเทรด ใช้ Demo Account ก่อน

4. กลยุทธ์และเทคนิคการเทรดดัชนีฟิวเจอร์อย่างมีประสิทธิภาพ

การเทรดดัชนีฟิวเจอร์ต้องการกลยุทธ์ที่เหมาะสมและการจัดการความเสี่ยง เพื่อเพิ่มกำไรและลดขาดทุน ต้องเข้าใจเครื่องมือวิเคราะห์และนำไปใช้จริง

4.1 การบริหารความเสี่ยงและเงินทุนในการเทรดฟิวเจอร์ส: บทเรียนจากตลาดไทย

การจัดการความเสี่ยงและเงินทุนคือกุญแจสู่ความสำเร็จในตลาดฟิวเจอร์ โดยเฉพาะสำหรับนักลงทุนไทยที่อาจไม่ชินกับความผันผวนและเลเวอเรจ

• กำหนด Stop Loss และ Take Profit ชัดเจนก่อนเทรด และยึดมั่น
• ขนาดตำแหน่งไม่เกิน 1-2% ของทุนต่อเทรด
• เข้าใจ Margin Call เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกปิดสถานะ
• หลีกเลี่ยงเลเวอเรจสูงสำหรับมือใหม่
• เรียนรู้จากเคสไทย เช่น ถือข้ามคืนในข่าวใหญ่หรือถัวเฉลี่ยโดยไม่ตัดขาดทุน

4.2 กลยุทธ์เบื้องต้นสำหรับนักลงทุนมือใหม่

มือใหม่ควรเริ่มด้วยกลยุทธ์ง่ายๆ เพื่อสร้างความคุ้นเคย

• Trend Following: ตามแนวโน้มด้วย Moving Averages สำหรับ Long หรือ Short
• Range Trading: ซื้อที่แนวรับ ขายที่แนวต้านในกรอบราคา
• Support and Resistance: ใช้หาจุดเข้า-ออก

4.3 เครื่องมือช่วยวิเคราะห์และดูกราฟดัชนีฟิวเจอร์

วิเคราะห์เทคนิคช่วยตัดสินใจ

• แพลตฟอร์ม: TradingView สำหรับกราฟเรียลไทม์, MetaTrader สำหรับอินดิเคเตอร์, Streaming by Settrade สำหรับไทย, Investing.com สำหรับข้อมูล
• อินดิเคเตอร์: MA สำหรับแนวโน้ม, RSI สำหรับ Overbought/Oversold, MACD สำหรับโมเมนตัม, Bollinger Bands สำหรับผันผวน

ทดลองและเลือกที่เหมาะกับสไตล์

5. ข้อควรระวังและภาษีที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนดัชนีฟิวเจอร์ในไทย

ดัชนีฟิวเจอร์ให้ผลตอบแทนสูงแต่เสี่ยงมาก ต้องรู้ข้อควรระวังและภาษีในไทย

5.1 ภาษีการลงทุนในตลาดอนุพันธ์สำหรับคนไทย: สิ่งที่คุณต้องรู้

ภาษีคือประเด็นสำคัญสำหรับนักลงทุนไทยในอนุพันธ์ กำไรจาก TFEX ถือเป็นเงินได้มาตรา 40(4)(ซ) และยกเว้นภาษีบุคคลธรรมดา

• กำไรใน TFEX ยกเว้นภาษี (ข้อมูลจาก TFEX)
• ค่าธรรมเนียมหักเป็นค่าใช้จ่าย
• ผ่านโบรกเกอร์ต่างประเทศ อาจเสียภาษีตามอัตราก้าวหน้า ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
• ไม่มีหัก ณ ที่จ่ายใน TFEX แต่ตรวจกับโบรกเกอร์

วางแผนภาษีเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหา ตรวจสอบจาก กรมสรรพากร

5.2 ความเสี่ยงที่คุณต้องรู้ก่อนลงทุนดัชนีฟิวเจอร์

ดัชนีฟิวเจอร์ทรงพลังแต่เสี่ยงสูง

• Leverage Risk: ขยายขาดทุนเร็ว
• Market Volatility Risk: ราคาเปลี่ยนรุนแรงจากข่าว
• Margin Call Risk: ถูกเรียกเติมเงินหรือปิดสถานะ
• Liquidity Risk: สภาพคล่องต่ำในบางสัญญา
• Expiration Risk: ชำระตามราคาที่กำหนด
• Time Decay: มูลค่าลดตามเวลาในบางสัญญา
• Event Risk: จากเหตุการณ์ไม่คาดฝัน

มีแผนจัดการ เช่น Stop Loss และจำกัดขนาดเทรด อย่าใช้เงินจำเป็น

สรุป: ดัชนีฟิวเจอร์ โอกาสและความท้าทายในโลกการลงทุนที่เปลี่ยนแปลง

ดัชนีฟิวเจอร์คือเครื่องมือที่มีศักยภาพ ช่วยเก็งกำไรหรือป้องกันความเสี่ยงจากตลาดหุ้น ด้วยมาร์จิ้นและเลเวอเรจที่แตกต่างจากหุ้นหรือกองทุน มันให้ผลตอบแทนสูงแต่ต้องจัดการเสี่ยงดี

เข้าใจพื้นฐาน สัญญา โบรกเกอร์ กลยุทธ์ ภาษี และ TFEX สำหรับ SET50 ขณะที่ต่างประเทศอย่าง Dow Jones หรือ S&P 500 ช่วยกระจายเสี่ยง

เริ่มด้วยการศึกษา Demo Account และลงทุนอย่างระวัง ประเมินเสี่ยงที่ยอมรับได้ เพื่อคว้าโอกาสในตลาดที่เปลี่ยนแปลง