กราฟ Head and Shoulder: 7 สิ่งที่เทรดเดอร์ต้องรู้เพื่อจับสัญญาณกลับตัวขาลง

บทนำ: ทำไม Head and Shoulder Pattern จึงสำคัญสำหรับเทรดเดอร์

ในวงการวิเคราะห์ทางเทคนิค รูปแบบกราฟอย่าง Head and Shoulder Pattern นับเป็นสัญญาณกลับทิศทางที่แข็งแกร่งและน่าเชื่อถือที่สุดตัวหนึ่ง นักลงทุนและเทรดเดอร์ทั่วโลกต่างคุ้นเคยกับมัน ไม่ว่าจะในตลาดหุ้น ฟอเร็กซ์ หรือแม้กระทั่งคริปโตเคอร์เรนซี รูปแบบนี้ช่วยเตือนถึงจุดสิ้นสุดของแนวโน้มเดิมและจุดเริ่มต้นของแนวโน้มใหม่ ทำให้เทรดเดอร์ใช้เป็นเครื่องมือหลักในการเพิ่มโอกาสทำกำไรและจัดการความเสี่ยงได้ดีขึ้น บทความนี้จะพาคุณสำรวจทุกมุมมองของ Head and Shoulder Pattern ตั้งแต่พื้นฐานไปจนถึงกลยุทธ์เทรดขั้นสูง รวมถึงตัวอย่างจากตลาดไทย เพื่อให้คุณนำไปใช้ในการตัดสินใจลงทุนได้อย่างมั่นใจมากยิ่งขึ้น

กราฟ Head and Shoulder คืออะไร?

Head and Shoulder Pattern เป็นรูปแบบกราฟที่บ่งบอกถึงการพลิกกลับจากแนวโน้มขาขึ้นสู่ขาลง โดยมีลักษณะคล้ายศีรษะและไหล่ของมนุษย์ มันมักปรากฏหลังจากราคาขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง สะท้อนว่ากำลังซื้อเริ่มแผ่วลง ขณะที่กำลังขายกำลังเข้มแข็งขึ้น

องค์ประกอบหลักของกราฟ Head and Shoulder

เพื่อให้เข้าใจและจดจำรูปแบบนี้ได้ถูกต้อง คุณต้องรู้จักส่วนประกอบแต่ละส่วนให้ละเอียด โดยส่วนสำคัญๆ มีดังนี้

• ไหล่ซ้าย: เกิดเมื่อราคาขึ้นไปแตะจุดสูงสุดใหม่จากแนวโน้มขาขึ้น แล้วถอยลงมาบ้าง ปริมาณการซื้อขายในช่วงนี้มักสูง แสดงถึงแรงซื้อที่ยังเข้มข้น
• ศีรษะ: ตามด้วยการขึ้นไปทำจุดสูงสุดที่สูงกว่าไหล่ซ้ายมาก ถือเป็นความพยายามสุดท้ายของผู้ซื้อ ก่อนที่ราคาจะลงมาอีกครั้ง ใกล้เคียงกับระดับต่ำของไหล่ซ้าย
• ไหล่ขวา: ราคาขึ้นอีกหน แต่จุดสูงสุดต่ำกว่าศีรษะ และใกล้เคียงไหล่ซ้าย สิ่งนี้ชี้ให้เห็นว่ากำลังซื้ออ่อนแอลงชัดเจน
• เส้นคอ: ลากเชื่อมจุดต่ำสุดระหว่างไหล่ซ้ายกับศีรษะ และศีรษะกับไหล่ขวา เส้นนี้อาจตรงหรือเอียง เมื่อราคาทะลุลงใต้เส้นคอ ถือเป็นสัญญาณยืนยันรูปแบบ

จิตวิทยาเบื้องหลังการก่อตัวของ Head and Shoulder

รูปแบบนี้ไม่ได้เป็นแค่เส้นกราฟธรรมดา แต่สะท้อนพฤติกรรมและความคิดของผู้เข้าร่วมตลาดอย่างลึกซึ้ง ในช่วงไหล่ซ้าย ผู้ซื้อยังครองเกม ผลักราคาขึ้นอย่างหนัก แต่เมื่อราคาย่อลง ก็เริ่มมีข้อสงสัยแฝงอยู่

พอราคาพุ่งไปศีรษะ ผู้ซื้อหวังว่าราคาจะขึ้นต่อ แต่ปริมาณการซื้อขายเริ่มลด แสดงว่าพวกเขาอ่อนแรงลง ขณะที่ผู้ขายเริ่มแทรกซึม

หลังจากลงจากศีรษะ ผู้ซื้อที่เข้ามาช่วงท้ายเริ่มกังวล และเมื่อไหล่ขวาไม่สามารถขึ้นเท่าศีรษะได้ ความผิดหวังและความกลัวก็แผ่ขยาย ผู้ซื้อหมดแรง ผู้ขายยึดอำนาจเต็มตัว การทะลุเส้นคอลงจึงยืนยันว่าแนวโน้มขาลงเริ่มต้นจริงๆ เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ Head and Shoulder Pattern บน Investopedia

วิธีระบุและยืนยัน Head and Shoulder Pattern ในกราฟราคา

การหา Head and Shoulder Pattern บนกราฟไม่ซับซ้อน หากคุณรู้ส่วนประกอบ แต่เพื่อให้มั่นใจว่ารูปแบบนั้นเชื่อถือได้และพร้อมเทรด คุณควรดูสัญญาณเสริมอื่นๆ ด้วย เช่น เส้นคอและปริมาณการซื้อขาย

สัญญาณบ่งชี้และการตีความ Neckline

เส้นคอคือหัวใจของการยืนยันรูปแบบนี้ วิธีวาดคือเชื่อมจุดต่ำสุดสองจุดระหว่างไหล่ซ้าย-ศีรษะ และศีรษะ-ไหล่ขวา เส้นนี้อาจตรง นอน หรือเอียง

• เส้นคอเอียงขึ้น: ชี้ถึงแนวโน้มขาขึ้นที่แข็ง การทะลุลงมักรุนแรง
• เส้นคอเอียงลง: แสดงแนวโน้มขาขึ้นที่อ่อน การทะลุลงอาจไม่แรงเท่า

สัญญาณหลักคือราคาปิดต่ำกว่าเส้นคอชัดเจน บางครั้งราคาอาจทะลุลงเร็ว หรือ retest เส้นคอจากด้านล่างก่อนลงต่อ ซึ่งช่วยยืนยันแรงขาย

บทบาทของ Volume ในการยืนยันรูปแบบ

ปริมาณการซื้อขายช่วยยืนยันความแข็งแกร่งของรูปแบบ โดยปกติจะเป็นดังนี้

• ไหล่ซ้าย: Volume สูง จากแนวโน้มขาขึ้นที่ยังแรง
• ศีรษะ: Volume ลดลง เมื่อราคาขึ้นใหม่ สัญญาณแรกของกำลังซื้อที่แผ่ว
• ไหล่ขวา: Volume ลดยิ่งกว่า แสดงกำลังซื้ออ่อนแอ
• ทะลุเส้นคอ: Volume ควรพุ่งสูง ยืนยันผู้ขายครอง หากไม่มีอาจเป็นสัญญาณปลอม

Volume ที่ลดตอนราคาขึ้นแต่พุ่งตอนลง ช่วยลดโอกาสตีความผิด และเพิ่มความแม่นยำในการเทรด

กลยุทธ์การเทรด Head and Shoulder Pattern (สำหรับการกลับตัวขาลง)

เมื่อรูปแบบยืนยันแล้ว เทรดเดอร์สามารถวางแผนเทรดเพื่อเก็งกำไรจากราคาที่คาดว่าจะตก

จุดเข้า (Entry Point) และจุดออก (Exit Point)

การเลือกจุดเข้าและออกที่เหมาะสมคือกุญแจสู่ความสำเร็จในการเทรดรูปแบบนี้

• จุดเข้า:
  • เข้าทันทีตอนทะลุเส้นคอ: เปิด short ทันทีที่แท่งเทียนปิดต่ำกว่าเส้นคอ วิธีนี้ตรงแต่เสี่ยงหากราคาดีดกลับ
  • รอ retest เส้นคอ: หลังทะลุลง ราคาอาจขึ้นทดสอบจากล่าง เส้นคอเปลี่ยนเป็นแนวต้าน หากไม่ทะลุขึ้นและลงต่อ จุดนี้ปลอดภัยกว่า
• จุดออก:
  • ทำกำไรที่เป้าหมายราคา
  • ตัดขาดทุนหากรูปแบบล้มเหลวและราคากลับขึ้น

การกำหนดจุดตัดขาดทุน (Stop Loss) และเป้าหมายราคา (Target Price)

การจัดการความเสี่ยงคือสิ่งที่ขาดไม่ได้ และรูปแบบนี้มีวิธีคำนวณชัดเจน

• Stop Loss: วางเหนือไหล่ขวาเล็กน้อย หรือเหนือเส้นคอ หากเข้า retest เพื่อจำกัดขาดทุนหากราคาโต้กลับ
• Target Price: วัดระยะจากศีรษะลงเส้นคอ แล้วฉายลงจากจุดทะลุ เช่น ระยะ 100 จุด เป้าหมายคือต่ำกว่าเส้นคอ 100 จุด ศึกษาการคำนวณเป้าหมายราคาบน BabyPips

Inverse Head and Shoulder Pattern: รูปแบบกลับหัวขาขึ้น

นอกจากรูปแบบปกติที่สัญญาณขาลง ยังมี Inverse Head and Shoulder ที่สัญญาณขาขึ้น ซึ่งมีโครงสร้างกลับด้านและสำคัญไม่แพ้กัน

Inverse Head and Shoulder Pattern คืออะไร?

Inverse Head and Shoulder คือรูปแบบพลิกจากขาลงสู่ขาขึ้น ปรากฏหลังราคาลงต่อเนื่อง สะท้อนกำลังขายแผ่วและกำลังซื้อเข้มขึ้น

ส่วนประกอบหลักคือ

• ไหล่ซ้ายกลับหัว: ราคาลงแตะจุดต่ำสุดใหม่ แล้วดีดขึ้นเล็กน้อย
• ศีรษะกลับหัว: ลงต่ำกว่าไหล่ซ้ายมาก แล้วดีดขึ้น
• ไหล่ขวากลับหัว: ลงอีกแต่จุดต่ำสูงกว่าศีรษะ ใกล้เคียงไหล่ซ้าย
• เส้นคอ: เชื่อมจุดสูงสุดระหว่างส่วนต่างๆ การทะลุขึ้นเหนือเส้นคอคือสัญญาณยืนยัน

กลยุทธ์การเทรด Inverse Head and Shoulder

กลยุทธ์คล้ายรูปแบบปกติ แต่ทิศทางตรงข้าม

• จุดเข้า: เปิด long เมื่อปิดเหนือเส้นคอ หรือรอ retest จากบน (เส้นคอเป็นแนวรับ)
• Stop Loss: ต่ำกว่าไหล่ขวากลับหัว หรือต่ำกว่าเส้นคอ
• Target Price: วัดจากศีรษะขึ้นเส้นคอ แล้วฉายขึ้นจากจุดทะลุ

ข้อควรระวังและข้อจำกัดในการใช้ Head and Shoulder Pattern

แม้รูปแบบนี้จะทรงพลัง แต่ไม่แม่นยำเสมอไป เทรดเดอร์ควรระวังข้อจำกัดเพื่อลดความเสี่ยง

สัญญาณเตือนรูปแบบล้มเหลว

บางครั้งรูปแบบอาจไม่ทำงาน หรือเรียกว่า pattern failure สัญญาณที่ต้องระวังคือ

• ราคาไม่ทะลุเส้นคอ หรือทะลุน้อยแล้วดีดกลับทันที
• Retest เส้นคอแล้วทะลุขึ้นแรง
• ทะลุโดย volume ไม่เพิ่ม อาจเป็นสัญญาณหลอก

หากเห็นสัญญาเหล่านี้ ควรปิดสถานะหรือรอสัญญาณอื่นเพื่อหลีกเลี่ยงขาดทุน

การใช้ร่วมกับเครื่องมือวิเคราะห์อื่น ๆ

เพื่อเพิ่มความแม่นยำ ควรผสมกับตัวชี้วัดอื่นๆ

• RSI และ MACD: ดู divergence เช่น ราคาสูงใหม่แต่ indicator ต่ำ แสดงกำลังซื้ออ่อน
• Fibonacci Retracement: หาแนวรับต้านหรือเป้าหมาย
• Support & Resistance: ถ้าเส้นคอตรงกับระดับสำคัญ สัญญาณแข็งแกร่งขึ้น
• Moving Averages: ถ้าราคาต่ำกว่า MA หลังทะลุ ยืนยันขาลงแรง

การรวมเครื่องมือหลายตัวช่วยเพิ่มความมั่นใจและลดข้อผิดพลาด

ตัวอย่างจริงและกรณีศึกษาในตลาดไทย

รูปแบบ Head and Shoulder และ Inverse พบได้บ่อยในตลาดทั่วโลก รวมถึงตลาดหุ้นไทย (SET) และฟอเร็กซ์ที่คนไทยใช้ การดูตัวอย่างจริงช่วยให้เห็นภาพชัด

กรณีศึกษา 1: Head and Shoulder ในตลาดหุ้นไทย (SET)

สมมติหุ้น A ในแนวขาขึ้นนาน ราคาแตะ 50 บาท (ไหล่ซ้าย) แล้วย่อ 45 บาท ขึ้น 55 บาท (ศีรษะ) ย่อ 46 บาท แล้วขึ้นแค่ 50 บาท (ไหล่ขวา)

เส้นคอเชื่อม 45 และ 46 บาท ราบเรียบ เมื่อปิดต่ำกว่า 45 บาทพร้อม volume สูง คือสัญญาณยืนยัน ระยะจาก 55 ถึง 45 คือ 10 บาท เป้าหมาย 35 บาท และราคาลงจริง

กรณีศึกษา 2: Inverse Head and Shoulder ในคู่เงิน Forex (USD/THB)

คู่ USD/THB ขาลง ลง 32.50 (ไหล่ซ้าย) ดีด 32.70 ลง 32.00 (ศีรษะ) ดีด 32.80 ลง 32.40 (ไหล่ขวา)

เส้นคอเชื่อม 32.70 และ 32.80 เอียงขึ้น เมื่อปิดเหนือ 32.80 กับ volume เพิ่ม คือยืนยัน ระยะจาก 32.00 ถึง 32.80 คือ 0.80 เป้าหมาย 33.60 และขึ้นจริง

สรุปและแนวทางปฏิบัติสำหรับเทรดเดอร์

Head and Shoulder และ Inverse เป็นรูปแบบพลิกทิศทางที่ช่วยคาดการณ์ตลาดได้ดี การเข้าใจส่วนประกอบ จิตวิทยา วิธีหา และกลยุทธ์ จะทำให้เทรดเดอร์ตัดสินใจได้มีประสิทธิภาพ

แต่ไม่มีรูปแบบไหนสมบูรณ์ ต้องบริหารความเสี่ยง เช่น ตั้ง stop loss และ target ชัดเจน ผสมกับเครื่องมืออื่นเพื่อยืนยัน

แนะนำฝึกดูรูปแบบบนกราฟจริงบ่อยๆ เริ่มจาก demo account ก่อนใช้เงินจริง การเรียนรู้ต่อเนื่องคือทางสู่ความสำเร็จระยะยาว